Voor NPO2 en Omrop Fryslân: Gruttoleven

Filmer Herman Zeilstra maakte de Fryslân DOK ‘Gruttoleven’ over het veldonderzoek naar trekgedrag van grutto’s. Hij kreeg de kans om de jonge grutto’s, van ei tot uitvliegen en de terugkeer, van zeer dichtbij te filmen. De documentaire wordt uitgezonden op 13 maart bij NPO2 en op 14 maart bij Omrop Fryslân.

Broedmachine

De onderzoekers lieten in 2015 en 2016 twee keer veertig grutto-eieren uitbroeden in de broedmachine. Vervolgens brachten Loonstra, Verhoeven en hun medestudenten de jonge grutto’s groot in gevangenschap. De dieren kregen een klein zendertje op hun rug. De helft van de vogels werd losgelaten in Polen, de andere helft in Zuidwest-Friesland.

Herman Zeilstra legde het leven van de jonge grutto’s: van ei tot kuiken tot volwassen vogel, van dichtbij vast met zijn camera. De beelden van de pas uit het ei gekropen kuikens die uitgroeien tot nieuwsgierige, zelfstandige vogels zijn even informatief als ontroerend.

Met andere vogels mee

Grutto’s overwinteren in Afrika en Zuid-Europa en keren voor het broedseizoen terug naar de grond waar ze uit het ei kwamen. De vogels die vanuit Polen naar het zuiden vlogen, bleken de routes aan te houden die Poolse grutto’s gebruiken, over Italië en de Balkan. De vogels die in Friesland waren vrijgelaten trokken over Frankrijk en Spanje, net als de andere Nederlandse grutto’s.

Zo toonden Loonstra en Verhoeven aan dat trekroutes niet zijn voorgeprogrammeerd, maar dat de vogels zich waarschijnlijk laten leiden door soortgenoten of andere trekvogels. Geleerd dus, niet aangeboren. En soms kiezen ze onderweg zelfs even een eigen afslag.